U heeft uw enkel verzwikt, bijvoorbeeld door een misstap of een val. U mag weer naar huis van de arts. Hier leest u:
- Wat een verzwikte enkel is,
- wat enkelbanden zijn,
- waar u last van kunt hebben,
- tips voor thuis,
- wanneer herbeoordeling plaatsvind,
- wat de vooruitzichten zijn.
Wat is een verzwikte enkel?
Bij een verzwikte enkel kantelt uw voet naar binnen of naar buiten terwijl u erop staat. Hierdoor kunnen verschillende blessures ontstaan, zoals een verrekking of scheur van de enkelbanden, of zelfs een breuk in de enkel of voet. Het is belangrijk om te weten dat dit bij iedereen anders kan zijn.
De informatie hieronder gaat alleen over het verrekken of inscheuren van de enkelbanden. Dit letsel komt in Nederland bij ongeveer 340.000 mensen per jaar voor. De helft van de blessures gebeurt tijdens het sporten.
Wat zijn enkelbanden?
De enkel bestaat uit verschillende banden die de enkel met de voet verbinden. Deze banden zorgen voor stabiliteit en begeleiden de bewegingen van de enkel. Meestal zijn de banden aan de buitenkant van de enkel uitgerekt of gescheurd. De voorste enkelband is vaak het meest beschadigd.
Als het letsel klein is, zijn de enkelbanden alleen wat uitgerekt. Bij ernstiger letsel kunnen de banden inscheuren.
Wat zijn de klachten?
De klachten hangen af van hoe ernstig de blessure is. Bij een lichte verrekking heeft u misschien weinig pijn en zwelt uw enkel een beetje op. U kunt dan vaak nog lopen.
Bij een ernstiger scheur heeft u veel pijn. Uw enkel zwelt direct op door een bloeduitstorting en u kunt er niet meer op lopen. In dat geval wordt er ook een röntgenfoto gemaakt op de Spoedeisende Hulp.
Wat u zelf kunt doen?
Afhankelijk van hoe ernstig uw blessure is, krijgt u een gipsspalk met krukken of een drukverband (met of zonder krukken).
- U moet dan ongeveer vijf dagen rusten en uw been zo veel mogelijk hoog leggen. Dit betekent dat uw voet hoger ligt dan uw knie en uw knie hoger dan uw heup.
- ’s Nachts kunt u uw matras verhogen door er iets onder te leggen, zoals een kussen, boeken of een koffertje.
- U mag niet lopen op de gipsspalk. Voor meer informatie, zie ‘gips om uw been’.
Als u een drukverband heeft gekregen:
- U mag lopen (met of zonder krukken) zolang het niet te veel pijn doet.
- Wij adviseren u om krukken te gebruiken, zelfs voor korte stukjes lopen, zoals naar het toilet.
- Zorg dat het drukverband niet nat wordt.
- Houd er rekening mee dat u niet verzekerd bent als u met een drukverband auto rijdt.
- Laat het drukverband drie dagen (dag en nacht) zitten.
Om uw enkel met het drukverband soepel te houden, raden wij u aan een paar keer per dag oefeningen te doen. Beweeg uw tenen naar uw neus en strek ze daarna uit om de enkel soepel te houden.
Wanneer herbeoordeling?
Na een enkelverzwikking kan de arts tijdens een controle bij de polikliniek of de huisarts soms een tapeverband of brace aanleggen om de enkelbanden te ondersteunen. U mag dan weer voorzichtig op uw enkel lopen, maar het is nog te vroeg om auto te rijden of te sporten. Houd hier rekening mee.
Deze herbeoordeling van de enkel gebeurt vaak na ongeveer een week. Uw enkel is dan minder gezwollen, en de (huis)arts of gipsverbandmeester kan dan beter zien hoe ernstig de blessure is.
Wat zijn mogelijke complicaties?
Gelukkig komen complicaties niet vaak voor. De belangrijkste complicaties zijn een los stukje kraakbeen in het gewricht en chronische instabiliteit.
- Los stukje kraakbeen in het enkelgewricht: Bij een enkelverzwikking kan er kraakbeen in uw enkelgewricht losraken en in uw gewricht blijven liggen. Dit stukje kraakbeen kan bij bepaalde bewegingen klem komen te zitten en veel pijn veroorzaken. Op een gewone röntgenfoto is dit meestal niet te zien. Soms is er speciaal röntgenonderzoek of een kijkoperatie nodig om dit probleem vast te stellen en op te lossen.
- Chronische instabiliteit: Soms genezen de enkelbanden niet goed en blijven ze te lang of te zwak. Dit noemen we chronische instabiliteit. Dit gebeurt meestal pas na meerdere enkelverzwikkingen. Als u hierdoor veel last heeft, kan een operatie nodig zijn om een ‘nieuwe band’ te maken. Deze nieuwe band is echter nooit zo sterk als de originele band was voordat hij scheurde.
Wat zijn de vooruitzichten?
Bijna iedereen loopt binnen acht weken na een enkelverzwikking weer normaal en kan het werk hervatten. Eén op de vijf mensen heeft dan nog wat pijn, maar uiteindelijk verdwijnen de klachten bij de meeste mensen.
Meer informatie?
Voor meer informatie verwijzen wij u naar de Spoedeisende Hulp waar u behandeld bent of uw huisarts.